Awit Szubert - pionier tatrzańskiej fotografii

Awit Szubert był ostatnim z trójki pierwszych, znaczących fotografów krakowskich. Urodził się w 1837 roku w Oświęcimiu, zmarł w 1919 roku w Szczawnicy. Choć parał się wieloma gatunkami sztuki od tradycyjnego malarstwa po fotografie portretową, zasłynął przede wszystkim jako pionier fotografii tatrzańskiej.

Portret fotograficzny Awita Szuberta (1837-1919)

Awit Szubert swą przygodę ze sztuką rozpoczął od nauki malarstwa w krakowskiej Szkole Rysunku i Malarstwa, a następnie na akademii w Rzymie. We Włoszech zainteresował się fotografią. Swoją pasję rozwinął jednak dopiero podczas pobytu w Wiedniu, gdzie w tajniki fotografii zagłębiali go austriaccy mistrzowie - Bohr i Ludwig Angerer. 

Awit Szubert, Portret Stanisława Tworkowskiego, ok. 1870

  

W wyniku wybuchu Powstania Styczniowego przerwał naukę i powrócił do Galicji, by objąć służbę jako kurier. W 1864 roku otworzył własne studio w Oświęcimiu (funkcjonowało do 1867 roku), a następnie w Szczawnicy, gdzie pracował nad podniesieniem jakości emulsji oraz magnezji, stosowanej we fleszach. W 1867 przeniósł się do Krakowa, w którym prowadził zakład fotograficzny przy ulicy Krupniczej 7.

Jego głównym obszarem zainteresowań była wówczas fotografia portretowa. Uwieczniał wizerunki sławnych postaci ze świata sztuki i polityki. W swoim atelier wykonał m.in. portret Heleny Modrzejewskiej (znajdujący się obecnie w zbiorach muzeum Uniwersytetu Jagiellońskiego).

Awit Szubert, Portret Heleny Modrzejewskiej, ok. 1878 r.

Awit Szuber, Portret Stanisława Witkiewicza, 1882-85 r. 

Sportretował również Jana Matejkę, a także wykonał liczne reprodukcje dzieł malarskich i rysunkowych m.in. Lithuanii  Artura Grottgera. 

Awit Szubert, Portret Jana Matejki, l. 70. XIX w.

  

Awit Szubert, Lithuania A. Grottgera l. 80./90. XIX w

Zajmował się ponadto wykonywaniem zdjęć do celów naukowych - chirurgii, archeologii oraz astronomii.

Nagrodzony na licznych światowych wystawach, powrócił do Szczawnicy, by stąd w 1871 wyruszyć w Pieniny, Tatry oraz do Wieliczki (jako pierwszy sfotografował tamtejszą kopalnię soli).  

Awit Szubert, Wieliczka.

Pierwsze fotografie górskie Szubert wykonywał już w latach 1856-66, jednak intensywną pracę nad uwiecznianiem widoków Pienin i Tatr rozpoczął dopiero w latach 70-tych XIX wieku. Fotografowanie widoków górskich stanowiło wówczas znaczne wyzwanie przede wszystkim ze względu na trudny do przenoszenia, ciężki sprzęt, a także przez konieczność organizowania całej wyprawy, wymagającej zatrudnienia wyspecjalizowanych przewodników oraz tragarzy. Szubert posługiwał się techniką mokrego kolodionu. Metoda ta wymagała przygotowania kliszy bezpośrednio przed zrobieniem zdjęcia, a później po jego wykonaniu prawie natychmiastowego wywołania negatywu. Do tego celu fotograf pracujący w górach potrzebował przenośnej „ciemni", którą uzupełniały szklane płyty, zestawy chemikaliów, aparaty studyjne na klisze dużego formatu, statywy, wymienne obiektywy i inne akcesoria fotograficzne...

Awit Szubert, Morskie Oko w Tatrach.

Awit Szubert, Czerwona Skała w Pieninach

Awit Szubert, Dolina Strążyska. Fotografia wykonana podczas pierwszych wypraw w Tatry 1873/74

Przyglądając się fotografiom górskim Awita Szuberta, dostrzegamy przede wszystkim niezwykłą malarskość w ujęciu tych widoków. Wpływ na  taki sposób postrzegania natury miało przede wszystkim wykształcenie malarskie artysty, który rozpoczynał swoją przygodę ze sztuką od malarstwa krajobrazowego. Innym powodem było powszechne, szczególnie w początkowym okresie rozwoju fotografii, nawiązywanie do estetyki malarskiej, by tym sposobem usankcjonować istnienie fotografii jako sztuki.

W ciągu blisko 30 lat wędrówek po Tatrach Awit Szubert zebrał ponad 160 widoków tatrzańskich. Wśród wykonanych przez niego fotografii znalazły się również nieliczne wizerunki górali.

Awit Szubert, Droga do Rybiego (Morskiego Oka) pod Opalonym

Awit Szubert, Widok na Giewont z Krupówek w Zakopanem

Awit Szubert, Zakopianie. Fotografia znana także jako: Górale i Góralki z Zakopanego

W latach 90-tych XIX wieku chętnie fotografował Zakopane, szczególnie nowo powstałe wille w stylu zakopiańskim, nowy, zbudowany z kamienia kościół, a także dworzec stacji kolejowej. 

Awit Szubert, Budynki stacji kolejowej w Zakopanem 1898/99

Znaczną ilość fotografii Awita Szuberta można zobaczyć obecnie w Muzeum Tatrzańskim w Zakopanem, a także w Muzeum Historii Fotografii w Krakowie oraz w zbiorach fotografii Muzeum Historycznego Miasta Krakowa.

http://www.mhk.pl/zbiory

http://zbiory.mhf.krakow.pl

http://www.muzeumtatrzanskie.com.pl