MAN RAY (1890-1976) - a właściwie Emmanuel Rudnitzky - amerykański fotograf i reżyser, dadaista i surrealista.
Man Ray 1928
Urodził i wychował się w Filadelfii. Mieszkając w Nowym Jorku zaprzyjaźnił się z Marcelem Duchampem, z którym stworzył amerykański nurt dadaizmu.
Man Ray, Ręce Marcela Duchampa, 1920
Tu Man Ray na fotografii z Salvadorem Dali (1934)
W 1921 wyjechał do Francji, do Paryża. Tam w 1922 wykonał portret markizy Casati. Początkowo odczuwał rozczarowanie, gdyż zdjęcie było poruszone, jednak Casati dostrzegła w tej "surrealistycznej wersji Meduzy" obraz swej duszy. "Zdjęcie markizy obiegło cały Paryż. Niespodziewanie poczęli odwiedzać mnie ludzie z najbardziej ekskluzywnych kręgów, oczekując ode mnie cudów. Musiałem wyprowadzić się z hotelu i wynająć prawdziwe atelier".
Man Ray, Portret Markizy Casati, 1922
Odtąd znany był nie tylko w kręgach surrealistów. Rok później zaprezentował swój pierwszy film Retour a la raison, zatrudnił Berenice Abbot jako asystentkę, eksperymentował z podwójnym oświetleniem, solaryzacją i fotogramami, nazwanymi przez niego rayografiami, posługiwał się arsenałem formalnym kubistów, konstruktywistów, dadaistów i nowej rzeczowości, z dnia na dzień stał się jednym z animatorów awangardowej sztuki paryskiej i łącznikiem między Francją a Stanami Zjednoczonymi.
Man Ray, Le violon d'Ingres, 1924
Będąc w Paryżu Man Ray na nowo odkrył i zaczął promować twórczość fotograficzną Eugene Atgeta. W 1927 opublikował zbiór zdjęć fotografa w piśmie La Revolution surrealiste. Atget - kronikarz ginącego Paryża - budził podziw surrealistów wyczuciem scen ulicznych i dzieła przypadku. Na jego fotografiach ludzie są praktycznie nieobecni. Zdaniem Waltera Benjamina - "Atget oczyszcza zatęchłą atmosferę konwencjonalnej fotografii, zapoczątkowując uwalnianie przedmiotów od otaczającej ich aury, co jest bezsporną zasługą najnowszej szkoły fotograficznej".
Nie dziwi fakt, że Man Ray tak mocno zaangażował się w promowanie Atgeta, gdyż i jego własne dzieła obsesyjnie krążą wokół tematu samotności przedmiotów, od których dystansują się nawet tytuły zdjęć. Man Ray eksperymentował tak długo, aż ludzie stawali się na jego fotografiach chłodnymi przedmiotami, a przedmioty - ciałami.
Man Ray, Szklane łzy, 1932
Man Ray, Noire et blanche, 1926
Man Ray, Woman with long hair, 1929
Man Ray, Stripey Man
Man Ray, Kiki de Montparnasse, 1924
Więcej fotografii wraz z psychodeliczną muzyką oddającą klimat twórczości Man Ray'a, polecam: https://www.youtube.com/watch?v=hVJQOOOs0_0
